Kort nieuws & commentaar: 2010-03-07
- Den Haag heeft een aantal grote namen kunnen strikken voor het ontwerp van de Cultuurcluster,maar er zitten weinig verrassingen tussen:
1. 3XN Architects A/S
2. Aedas Limited
3. Architectuurstudio HH / Rapp+Rapp / Jean-Marc IBOS – Myrto VITART
4. Benthem Crouwel Architecten / Merkx+Girod
5. Capita Architecture
6. Cruz y Ortiz arquitectos
7. de Architecten Cie. / KPMB
8. Diller Scofidio+Renfro / SO-IL
9. Henning Larsen Architects / Grontmij Nederland
10. Ian Simpson Architects / Jonkman Klinkhamer
11. Ir. Wiel Arets Architect & Associates
12. Jo Coenen & Co Architecten / Arcadis
13. Mecanoo architecten
14. Neutelings Riedijk Architecten / Kirkegaard Associates
15. O.M.A. / ABT
16. RAU
17. SeARCH
18. Snøhetta
19. UNStudio / Studio Linse / Lodewijk Baljon
20. Zaha Hadid Architects
of zie http://bit.ly/98EEYG
Ik ben zelf vooral benieuwd naar de inzending van DillerScofidioRenfro. Nog even geduld tot ergens in April. Dan kan de publieke discussie weer losbarsten aan de hand van de schetsvoorstellen. De discussie is trouwens al gestart op de forums van Skyscrapercity.com : http://bit.ly/b2a6vK
1 Comment
Join the discussion and tell us your opinion.
Geachte leden van de gemeenteraad van Den Haag, Burgemeester en wethouders,
Als één plek de potentie heeft om weer een levendig kloppend hart van de stad te worden, dan is het wel het Spuiplein. De huidige desolate ‘Spuiwoestijn’ is een groot aantal bij de stad betrokken Hagenaars al jaren een doorn in het oog. Nu, mede door het terugdringen van de auto uit het centrum, ligt er een enorme kans om de potentiële kansen ten volle te benutten. Wij roepen u op dat ook te doen.
Wij maken ons daarbij grote zorgen over de gevolgen van het plan voor de bouw van het Cultuurforum Spui –het nieuwe huis voor Koninklijk Conservatorium, Residentie Orkest en Nederlands Dans Theater aan het Spuiplein. Een ding is namelijk zeker. Zoals het project nu is opgezet, zal dit het Spuiplein juist niet verlevendigen en met zijn omgeving verbinden. Of het NDT, een goed functionerende zaal met uitstekende akoestiek, gesloopt moet worden is voor velen allesbehalve een uitgemaakte zaak. Daarbij is het onzeker of er wel draagvlak en budget voor is, of de exploitatie op termijn is veiliggesteld en of de stad werkelijk meelift met deze collectieve investering. Dit willen wij kort toelichten.
1. De stedelijke potentie benutten van het Spuiplein en Wijnhavenkwartier –van de Kroon tot Nieuwe Kerk– begint met een stedenbouwkundig ingebedde visie op de gebieden die hier op aansluiten. Het initiatief van het Cultuurforum zou daar een onderdeel van moeten zijn. Dat geldt ruimtelijk overigens niet alleen voor het Spui en Spuiplein. Het geldt evenzeer voor de Turfmarktroute en de rol van het gebied als schakel tussen de Rivierenbuurt en Hofbuurt, het Station en de Binnenstad.
2. De ontwerpers zouden op de bestaande ‘footprint’ van NDT en Anton Philipszaal een enorm bouwvolume moeten realiseren om met de bestaande rooilijnen de levendigheid en verblijfskwaliteit voor het Spuiplein en omgeving veilig te stellen. Dit is bij voorbaat een verloren zaak, ook omdat één gebouw met een dergelijk volume door zijn dominantie haaks staat op de intimiteit en beslotenheid die voorwaarden zijn voor een levendig Spuiplein. In het gunstigste geval wordt het Spuiplein aan één van de vier pleinwanden alleen op de begane grond verbeterd. Spui en Spuiplein vragen een veelkleuriger en complexer inzet en combinatie van initiatieven en functies.
3. De vraag die aan voorafgaande studies en adviezen ten grondslag lag, was onvoldoende doordacht en onvolledig. Eén groot cultuurcomplex op één plek is bovendien niet faseerbaar en inflexibel ten aanzien van andere initiatieven, kansen en ontwikkelingen. In de onmiddellijke nabijheid van het Spui zijn locaties voorhanden waar herontwikkeling en herbestemming de stad als gehéél een sterke impuls zouden kunnen geven: denk aan hoek Spui-Kalvermarkt (Marca/de Vijf Poortjes, voormalige locatie NHM/Huis voor de Democratie) en de Veerkade – nu nog een hoogst onaantrekkelijke bovengrondse parkeergarage en een tweetal stadsvernieuwingscomplexen.
4. Er ligt geen bevredigende, samenhangende visie hoe deze voor onze stad essentiële culturele voorzieningen dienstbaar kunnen zijn aan de hoogwaardige stedelijke economie die ons centrum faciliteert. Het initiatief om met overheidsgeld zoveel functies en diensten onder één dak en bij één exploitant onder te brengen, lijkt bijvoorbeeld strijdig met het Binnenstadsplan.
5. Het gemeentebestuur heeft nog niet aangetoond dat een ruimhartig vrijgemaakt budget voorhanden is om alle ambities te verwerkelijken. Mede gezien de economische ontwikkelingen is het lastig de financiering hiervan nu uit gemeentefonds, rijksbijdragen of sponsors zeker te stellen. Een politiek en maatschappelijk draagvlak voor dergelijke investeringen lijkt bovendien nu niet meer vanzelfsprekend. Een faseerbaar plan zou uitkomst bieden.
Ondanks grotere promotiebudgetten om de trend van dalende bezoekersaantallen te keren, zowel bij het RO als NDT, is dit nog niet gelukt. De exploitatie van het geplande Cultuurcluster is echter gebaseerd op een verdubbeling van het aantal bezoekers. Een nieuw gebouw alléén maakt niet aannemelijk dat een blijvende verdubbeling van het theaterbezoek is veilig gesteld. Om de exploitatie rond te krijgen bestaat er het risico dat op de programmering en openingstijden bezuinigd moet worden, terwijl juist de rijke programmering de waarde en aantrekkingskracht van deze gezelschappen voor de stad vormen.
6. Er zijn nog geen garanties dat Residentie Orkest en NDT – én hun publiek – de jarenlange sluiting te boven komen. Gezelschappen en publiek dienen onafgebroken in contact met elkaar te blijven om de bloeiende cultuur in deze stad verder op te bouwen en te verbreden. Daarbij hebben de gezelschappen geen overtuigend beeld geleverd dat samenvoeging met het Conservatorium aanleiding gaat vormen voor een geheel nieuwe voorziening voor deze stad met een nog ongekend elan.
7. De selectiecommissie heeft inmiddels een voordracht gedaan voor een twintigtal ontwerpbureaus om op korte termijn een ontwerpvisie voor het Cultuurcluster Spui te ontwerpen. Door de smalle bandbreedte aan handschriften en architectuuropvattingen die de stad gepresenteerd zal krijgen, is er echter geen sprake van pluriformiteit en daarmee niet van een wérkelijke keuze. Daarmee is de culturele betekenis en meerwaarde van deze ontwerpopgave voor de stad gereduceerd tot de kwaliteit van het eindresultaat.
Van de kant van RO/NDT is Covent Garden in Londen ten voorbeeld gesteld: markthal, stadsplein, horeca, kerk, opera, kantoren en appartementen dicht opeen in een fraai stukje stad. In het gebied van Nieuwe Kerk tot de Kroon is dat in potentie allemaal aanwezig, maar het huidige initiatief staat daar haaks op.
Gezien het bovenstaande lijkt het huidige nieuwbouwinitiatief tot mislukken gedoemd. Dit is niet alleen een enorme gemiste kans, maar de stad kan het zich juist op deze plaats simpelweg niet veroorloven. Onderstaande personen bepleiten daarom zo snel mogelijk pas op de plaats te maken met de lopende procedure, om eerst te bezien hoe de ambities op geheel andere wijze zijn te realiseren.
frits van erpers royaards
frans van der steen, Haags Milieucentrum
peter drijver, architect, raad van advies stichting binnenstad
wim willems, chroniqueur en hoogleraar haagse stadsgeschiedenis
peter noordanus, vm haags wethouder ruimtelijke ordening
constant martini, uitgevervan de ‘oud- hagenaar’, vm haags wethouder
ries smits, vm haags wethouder sport
gerard van otterloo, vm haags wethouder financiën en volkshuisvesting
rieks toxopeus, namens vereniging ‘de Vrienden van Den Haag’
willem vader, namens Haags Monumenten Platform
marc scheidius namens Bond Heemschut Zuid Holland
wim derksen, chief scientist ministerie VROM
ingrid rollema, kunstenares, vm directeur vrije academie
trins snijders, actrice
wieteke van dort, actrice en kunstenares
eveline blitz, schrijfster, vm directeur stadsontwikkeling/grondzaken den haag
maarten hinloopen, horeca ondernemer
kees duivestein, hoogleraar milieukundig ontwerpen TUDelft
hans van beek, architect
niek van vugt, architect
terry van der heide, architect, vz BNA haaglanden
jeroen geurst, architect
vera yanovtshtchinsky, architect
eric vreedenburg, architect
maarten würth, architect
rita van hasselt, vz bewonersvereniging Hofkwartier
jan spruijt, vz wijkoverleg Statenkwartier
koen eykman, belastingbetaler in den haag, bezoeker NDT en RO
istvan kops
erwin pakasi, in haagse stedenbouw en architectuur geinteresseerd